Búgingi kúnde mámleketimizde jas áwladtıń tálim-tárbiyasına ayrıqsha itibar qaratılmaqta. Mámleketimiz siyasatınıń tiykarǵı  baǵdarlarınan birine aylanǵan bul  sistemada álleqashan jumısqa jańasha qatnas, ózgerisler hám reformalar procesi ótpekte. Watanımızdıń erteńgi táǵdiri, perspektivalı jaslardıń bilimi, tálim-tárbiyası hám iyelep atırǵan kásibine baylanıslı.

Bilimlendiriwdiń sapasın arttırıw, ilimdi rawajlandırıw, pedagog xızmetkerler menen iilimpazlardıń jumıs islewi ushın sharayatlar, ásirese, joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń materiallıq-texnikalıq bazasın bekkemlew boyınsha perspektivalı wazıypalar belgilendi.

Joqarı bilimlendiriw sistemasın jetilistiriw boyınsha Prezident pármanı  hám qararları tiykarında joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń talabanlardı qabıl etiw kvotaları sezilerli dárejede arttırılǵanın, bilimlendiriwdiń sapası ushın  oǵada áhmiyetli bolǵan oqıwǵa qabıllaw procesi jetistirilip, oǵada aydınlasqanın atap ótiw zárúr. Nátiyjede bilimli, talapshań, talantlı jaslardı oqıwǵa tańlap alıwdıń  jetilisken sisteması jaratıldı. Keyingi jıllarda jańa, sonıń menen birge sırt el joqarı  bilimlendiriw mákemeleri ashıldı. Bar joqarı bilimlendiriw mákemelerinde bolsa jańa bakalavr bilimlendiriw baǵdarları hám magistratura qánigelikleri ushın oqıw processleri  shólkemlestirilip, talaplar hám usınıslardan kelip shıqqan halda bilimlendiriwdiń sırtqı hám keshki túrleri ashıldı. Joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń  xalıqaralıq reytingleri jaqsılanıwı nátiyjesinde abıroylı  sırt  el joqarı bilimlendiriw mákemeleri menen bilimlendiriw hám ilimiy tarawlarda hár tárepleme birge islesiwler kúsheymekte. Sapalı bilimlendiriw procesin  shólkemlestiriw ushın joqarı bilimlendiriw mákemelerdiń hár tárepleme materiallıq-texnikalıq bazaları jaqsılandı. Salamat báseki ortalıǵın jetilistiriw ushın  professor-oqıtıwshılardıń ilimiy dárejesi, qollanbaları, ilimiy maqalalarınan kelip shıǵıp olardıń ilimiy jumısına haqı tólew sisteması qáliplestirildi. Eń tiykarǵı kórsetkishlerden biri bolǵan oqıtıwshılardıń abıroyı hám JOOlardıń abıroyı arttırıldı.

Hámmemizge belgili, usı jıl  16-iyun kúni Prezident Shavkat Mirziyoevtiń basshılıǵında joqarı bilimlendiriwdegi tiykarǵı wazıypalardı dodalaw boyınsha videoselektor májilisi ótkerildi. Usı videoselektor májilisinde  mámleketimiz basshısı bilimlendiriwdiń sapasın jaqsılaw  hám onıń barlıq proceslerin bazar talaplarınan  kelip shıǵıp shólkemlestiriw máselesi Joqarı bilimlendiriw  ministrligi, rektorlardıń itibarınan shette qalıp atırǵanın atap ótti. Búgingi kúnde jaslardı bilimli hám maman etip tárbiyalaw, dúnyanıń rawajlanıwına say qánigeler tayarlaw maqsetinde bilimlendiriw sisteması izbe-iz rawajlanıp atırǵanın atap ótiw zárúr. Joqarı bilimlendiriw tarawındaǵı dáslepki  reformalar, bárinen burın, qamtıp alıwdı arttırıw, institut hám universitetlerdiń finanslıq jaǵdayın jaqsılaw, professor-oqıtıwshılardı materiallıq qollap-quwatlawǵa qaratılmaqta.

Atap aytqanda, mámleketimizdiń tálim-tárbiya sistemasın jáne de jetilistiriw,  ilim tarawınıń rawajlanıwın jedellestiriw maqsetinde, mámleketimiz basshısınıń «Ózbekstannıń jańa rawajlanıw dáwirinde tálim-tárbiya hám ilim tarawların  rawajlandırıw ilajları haqqında»ǵı pármanı, «Tálim-tárbiya sistemasın jáne de jetilistiriwge baylanıslı qosımsha  ilajlar haqqında»ǵı hám «Joqarı bilimlendiriw mákemelerinde  bilim alıw imkaniyatların jáne de keńeytiw ilajları haqqında»ǵı qararlarınıń qabıl etiliwi tálim-tárbiya hám ilimniń rawajlanıwına birlemshi itibar qaratılıp atırǵanınıń ayqın úlgisi boldı.

Pármanda bilimlendiriwdiń sapasın arttırıw, ilimdi rawajlandırıw, pitkeriwshilerdiń bántligin támiyinlew, pedagog xızmetkerler menen ilimpazlardıń jumıs islewi ushın sharayatlar jaratıw, bilimlendiriw mákemeleriniń materiallıq-texnikalıq bazasın bekkemlew boyınsha  bir qatar perspektivalı wazıypalar belgilengen. Sonday-aq, párman hám qararda házirgi mashqalalardı sheshetuǵın, jaqın bes jılda nátiyjesin  kórsetetuǵın hám rawajlanıw dárejesin belgilep beretuǵın maqsetler qamtıp alınǵan.

Sonıń ishinde, pármanda uzıq jıllar dawamında pedagoglardıń eń qıyın mashqalasına aylanǵan, olardıń abıroyına zıyan keltirip atırǵan faktorlardı saplastırıw, jámiyette oqıtıwshınıń abıroy-mártebesin arttırıw, oqıw baǵdarlamaları hám metodikasın tolıq qayta kórip shıǵıw, pedagog xızmetkerlerdiń aylıq miynet haqısın keskin arttırıw, artıqsha qaǵazpazlıqlardan waz keshiw, óz ústinde kóbirek islewi ushın sharayat jaratıw hám sonı xoshametlew sıyaqlı máselelerdiń sheshimleri anıq belgilep berildi.

Ásirese, mámleketimiz basshısınıń «Ózbekstannıń jańa rawajlanıw dáwirinde tálim-tárbiya hám ilim tarawların rawajlandırıw ilajları haqqında»ǵı pármanınıń  18-bántinde Joqarı  bilimlendiriw tarawında salamat báseki ortalıǵın qáliplestiriw, joqarı bilimlendiriw menen qamtıp alıw dárejesin arttırıw maqsetinde Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi  hám wálayatlardıń hákimlikleri Joqarı hám orta arnawlı  bilimlendiriw ministrligi menen birgelikte 2021-jıl 1-sentyabrge shekem hár bir aymaqta mámleketlik emes, sonıń ishinde, mámleketlik-jeke menshik sheriklik tiykarında keminde birewden joqarı bilimlendiriw  mákemesiniń shólkemlestiriletuǵını atap ótilgen.

Jáne bir áhmiyetli tárepi – 2021-2022-oqıw jılınan baslap, Ózbekstandaǵı JOOlarda kúndizgi, keshki hám sırtqı bilimlendiriw túrleri menen birge, aralıqtan turıp hám kadrlar tayarlaw basqıshpa-basqısh jolǵa qoyıladı. Sonday-aq, ótken jılı jańa redakciyada qabıl etilgen «Bilimlendiriw haqqında»ǵı nızamǵa aralıqtan hám dual bilimlendiriw túrleri de kirgizilgen edi.

Ulıwma alǵanda, mámleketimiz basshısı tárepinen bilimlendiriw tarawınıń rawajlanıwına da ayrıqsha  itibar qaratılmaqta. Bunday úlken itibar hám ǵamxorlıq keleshegimiz bolǵan jaslarımızdı bilimli, hár tárepleme jetik, kámil insan etip tárbiyalawǵa xızmet etedi.

 

Muxtar IBRAGIMOV,

Oliy Majlis Nızamshılıq palatasınıń deputatı,

ÓzLiDeP frakciyasınıń aǵzası.

Qaraqalpaqstan xabar agentligi.