ÁJINIYAZ ATÍNDAǴÍ NÓKIS MÁMLEKETLIK PEDAGOGIKALÍQ INSTITUTÍ

Institutta qaraqalpaq tili bayramı keń túrde belgilendi

Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutında qaraqalpaq tiline mámleketlik til biyligi berilgenine 32 jıl tolıwı sánesine arnalǵan «Til – millettiń maqtanıshı» atamasındaǵı respublikalıq ilimiy-ámeliy konferenciyası bolıp ótti.

Ilajdı instituttıń jaslar menen islesiw hám ruwxıy-aǵartıwshılıq máseleleri boyınsha prorektorı Q.Qadirov ashıp berdi.

Atap ótilgenindey, házirgi waqıtta dúnyada 7100 den aslam tiller bar ekenligi anıqlanǵan bolıp, olardıń ishinde tek ǵana 180 ge shamalas tiller mámleketlik til biyligine iye bolıp tabıladı. Usınday tiller qatarında qaraqalpaq tiliniń bar ekenligi bul úlken maqtanısh bolıp qalmastan, sonıń menen birge, ata-babalar, búgingi kúngi hám keleshek áwladlar aldındaǵı úlken juwapkershilik bolıp esaplanadı.

Bunnan sarras 32 jıl aldın – 1989-jıl 1-dekabr kúni Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń sessiyasında qaraqalpaq tiline mámleketlik til biyligi berildi.

Qaraqalpaqstan Respublikasınıń «Mámleketlik tili haqqında»ǵı Nızamınıń 1-statyasına muwapıq, qaraqalpaq hám ózbek tilleri Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Mámleketlik tili bolıp tabıladı.

Qaraqalpaq hám ózbek tillerine mámleketlik til statusınıń beriliwi respublika aymaǵında jasap atırǵan milletler hám xalıqlardıń óz ana tilin paydalanıwında konstituciyalıq huqıqların kemsitpeydi.

Qaraqalpaqstan Respublikasında barlıq puqaralarǵa mámleketlik tildi úyreniw hám onıń aymaǵında jasap atırǵan milletler hám xalıqlardıń tillerine húrmet penen qatnas jasaw ushın sharayatlar jaratıladı, bul tillerdi rawajlandırıw ushın jaǵdaylar dúzip beriledi.

Ǵárezsizlik jıllarında qaraqalpaq tiliniń milliy ózgesheliklerin saqlap qalǵan halda rawajlandırıw, ilimiy-izertlew jumısların jańa basqıshqa kóteriw, dúnya tilleri qatarındaǵı abıroy-mártebesin arttırıw, keleshek áwladlarǵa jetkerip beriwdey jumıslarda sezilerli nátiyjelerge erisildi.

Konferenciyada filologiya ilimleriniń doktorı, docent A.Pirniyazova, filologiya ilimleriniń kandidatı, professor Q.Qochanov, filologiya ilimleriniń kandidatı E.Allanazarov hám basqalar sońǵı jıllarda qaraqalpaq tili leksikasınıń izertleniw baǵdarları, qaraqalpaq tiline shet tilleri arqalı jańa sózlerdiń kirip keliwi, ǵárezsizlik dáwirindegi rawajlanıw ózgeshelikleri boyınsha bayanatlar jasadı.

Ilaj instituttıń «Tumaris» xalıq ansambli, sonday-aq, qábiletli studentler hám NMPI akademiyalıq liceyi oqıwshıları atqarıwındaǵı koncert baǵdarlaması hám saxnalıq kórinisleri menen dawam etti.

Islam Matekov,
NMPI baspasóz xatkeri.
Avtordıń túsirgen fotoları.