Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutında belgili ilimpaz, filologiya ilimleriniń doktorı, professor, Ózbekstan Jurnalistler awqamınıń aǵzası, Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen ilim ǵayratkeri Oraqbay Dospanovtıń tuwılǵanına 85 jıl tolıwına arnalǵan ilimiy-teoriyalıq konferenciya usı atamada shólkemlestirildi.

Ilajǵa respublikamızǵa belgili ilimpazlar, bilimlendiriw tarawınıń pidayıları, joqarı oqıw orınlarınıń professor-oqıtıwshıları, alımnıń shákirtleri, birge islesken kásiplesleri, aǵayin-tuwısqanları, perzentleri, sonday-aq, doktorant hám magistrantlar qatnastı.

Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan Respublikaları xalıq bilimlendiriw aǵlası Oraqbay Dospanov 1955-jılı Qaraqalpaq mámleketlik pedagogikalıq institutın pitkergennen soń usı jerde qaraqalpaq tili hám ádebiyatı kafedrasında oqıtıwshı bolıp isledi.

1961-1992-jıllar aralıǵında Ózbekstan Ilimler Akademiyası Qaraqalpaqstan filialı N.Dáwqaraev atındaǵı tariyx, til hám ádebiyat institutı Qaraqalpaq tiliniń tariyxı hám dialektologiyası bóliminde kishi ilimiy xızmetker, Qazaqstan Ilimler Akademiyası Til bilimi institutınıń aspirantı, ÓzIA Qaraqalpaqstan filialı N.Dáwqaraev atındaǵı tariyx, til hám ádebiyat institutı Qaraqalpaq tiliniń tariyxı hám dialektologiyası bóliminde úlken ilimiy xızmetker, Sózlikler hám terminologiya bóliminiń baslıǵı, usı institut direktorınıń ilimiy isler boyınsha orınbasarı, direktor wazıypasın atqarıwshı sıyaqlı juwapkerli lawazımlarda jemisli miynet etti.

1992-jıl noyabr ayınan baslap Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutı qaraqalpaq tili kafedrasınıń baslıǵı, Qaraqalpaqstan Respublikası Ministrler Keńesi janındaǵı Terminologiyalıq komitet baslıǵınıń orınbasarı, Mektepke shekemgi tárbiya fakultetiniń dekanı, qaraqalpaq til bilimi kafedrasınıń baslıǵı, ómiriniń aqırına shekem usı kafedra professorı bolıp isledi.

O.Dospanov 1965-jılı berilgen múddetinen 5 ay burın «Qaraqalpaq tili qubla dialektiniń leksikası» degen temada kandidatlıq, 1981-jılı «Qaraqalpaq tiliniń dialektlik leksikası lingvogeografiyalıq baǵdarda» temasında doktorlıq dissertaciyasın qorǵadı.

Belgili ilimpaz qaraqalpaq tiliniń tariyxı, leksikologiyası, morfologiyası, dialektlik leksikologiya, lingvogeografiya, ádebiy hám regional leksikografiya tarawları boyınsha kólemli izertlewler alıp bardı.

Ol – qaraqalpaq dialektlik leksikasın lingvogeografiyalıq baǵdarda izertlegen dáslepki ilimpaz.

O.Dospanovtıń joqarı oqıw orınlarınıń studentleri ushın «Qaraqalpaq tiliniń Moynaq govorı», «Qaraqalpaq tiliniń Taxtakópir govorı», «Qaraqalpaq tiliniń dialektologiyalıq atlası», «Qaraqalpaq ádebiyatı klassikleri shıǵarmalarınıń tili» (qospa avtorlıqta), «Túrkiy tilleriniń dialektologiyalıq atlası», «Qaraqalpaqsha-russha, russha-qaraqalpaqsha sózlik», sonday-aq, «Qaraqalpaq dialektologiyası», «Qaraqalpaq tiliniń dialektologiyalıq sózligi» (D.S.Nasırov penen birgelikte), «Tálimdegi jańa atamalardıń qısqasha túsindirme sózligi», «Qaraqalpaq tilindegi mádeniyat terminleriniń qısqasha túsindirme sózligi», «Qaraqalpaq tiliniń aymaqlıq leksikografiyası», «Ismińizdiń sırı nede?» hám basqa da miynetleri baspadan shıqtı.

Ilimpaz – 7 monografiya, 6 sabaqlıq, 250 den aslam ilimiy, 400 ge jaqın gazeta hám jurnal maqalalarınıń avtorı. 1963-2008-jıllar aralıǵında Moskva, Sankt-Peterburg, Ufa, Novgorod, Baku, Alma-ata, Tashkent, Dushanbe, Ashxabad, Taraz, Túrkstan hám basqa da qalalarda ótkerilgen xalıqaralıq konferenciyalarda ilimiy bayanatları menen qatnastı.

Belgili ilimpaz ulıwma bilim beriw mektepleri, orta arnawlı hám joqarı oqıw orınlarınıń baǵdarlamaları, sabaqlıqların jazıwǵa salmaqlı úles qostı. Baspasózde birneshe súwretlemeler, gúrrińler, ocherkler járiyaladı. Dúnya júzilik, rus, ózbek, qırǵız hám t.b. xalıq jazıwshılarınıń gúrrińlerin, romanların qaraqalpaq tiline awdarmaladı. 1995-jıldan Ózbekstan Jurnalistler awqamınıń aǵzası boldı.

Ilimpaz bir qatar ilimiy miynetlerdiń juwaplı redaktorı, tórt tomlıq «Qaraqalpaq tiliniń túsindirme sózligi» bas redaktorınıń orınbasarı sıpatında da belgili. Onıń ilimiy basshılıǵında 1967-2012-jıllar aralıǵında birqansha ilim kandidatları menen doktorları jetilisip shıqtı.

Oǵan «Miynet veteranı» (1988-jıl), «Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen ilim ǵayratkeri» (1989-jıl) húrmetli ataqları berildi.

Konferenciyada Ózbekstan mámleketlik kórkem óner hám mádeniyat institutı Nókis filialınıń docenti, filologiya ilimleriniń kandidatı A.Pirekeeva, Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutı qaraqalpaq tili kafedrasınıń docenti, filologiya ilimleriniń kandidatı S.Shınnazarova, qaraqalpaq tili hám ádebiyatı qánigeliginiń magistrantı D.Xalmuratovalar ilimpazdıń ómiri, dóretiwshiligi, ilimiy miyrasları haqqında bayanatlar jasadı.

NMPI baspasóz xızmeti.