Búgin, 7-may kúni Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutında Ózbekstan Qaharmanı, Ózbekstan hám Qaraqalpaqstan xalıq jazıwshısı Tólepbergen Qayıpbergenovtıń 93 jıllıǵına arnalǵan «XXI ásir hám T.Qayıpbergenov prozası» atamasındaǵı respublikalıq ilimiy-ámeliy konferenciya bolıp ótti.

Konferenciyaǵa instituttıń Túrkiy tiller fakulteti professor-oqıtıwshıları, Respublikalıq Ruwxıylıq hám aǵartıwshılıq orayı Qaraqalpaqstan bóliminiń juwaplı xızmetkeri, shayır Sh.Ayapov, T.Qayıpbergenovtıń qızları, kelinleri, aqlıq hám shawlıqları, studentler, keń jámiyetshilik hám ǵalaba xabar quralları wákilleri qatnastı.

Ilajdı instituttıń jaslar máseleleri hám ruwxıy-aǵartıwshılıq isleri boyınsha birinshi prorektorı Q.Qodirov basqarıp bardı.

Ózbekstan Prezidenti Shavkat Mirziyoev: «Ózbekstan Qaharmanı degen ullı ataqqa iye bolǵan Ibrayım Yusupov, Tólepbergen Qayıpbergenov sıyaqlı belgili shayır hám jazıwshılardıń shıǵarmaları menen tanısıp, qaraqalpaq xalqınıń úrp-ádet hám qádiriyatları, arzıw-ármanları, umtılısları haqqında úlken tásirlerge iye bolǵanman»,-dep aytıp ótken edi.

Álbette, bul qaraqalpaq ádebiyatınıń qos bayteregi esaplanǵan I.Yusupov hám T.Qayıpbergenovlardıń dóretiwshiligine berilgen eń joqarı bahalardıń biri bolıp esaplanadı.

Ásirese, XX ásirdiń 20-30-jıllarınan baslanǵan qaraqalpaq prozasın jáhán ádebiyatınıń eń aldınǵı qatarlarına alıp shıqqan, onıń janrlıq-tematikalıq jaqtan bayıwına úlken úles qosqan jazıwshı Tólepbergen Qayıpbergenovtıń ádebiyatımızdaǵı ornı ayrıqsha.

Tólepbergen Qayıpbergenov 1929-jıl 7-mayda Kegeyli rayonında (házirgi Nókis rayonınıń aymaǵında) tuwılǵan.

«Sekretar», «Muǵallimge raxmet», «Sońǵı hújim», «Suwıq tamshı», «Qaraqalpaq qızı», «Mamanbiy ápsanası», «Baxıtsızlar», «Túsiniksizler» («Qaraqalpaq dástanı» trilogiyası), «Qaraqalpaqnama», «O dúnyadaǵı atama xatlar» hám basqa da kóplegen gúrriń, povest hám romanları basıp shıǵarılǵan.

Jazıwshınıń kópshilik shıǵarmaları dúnyanıń bir qatar tillerine awdarıldı.

Ol Qaraqalpaqstan Respublikasınıń Berdaq atındaǵı, Ózbekstan Respublikasınıń Qashqariy atındaǵı hám burınǵı Awqamnıń M.Sholoxov atındaǵı xalıqaralıq sıylıqlarınıń laureatı bolıp esaplanadı. T.Qayıpbergenovqa 2003-jılı «Ózbekstan Qaharmanı» húrmetli ataǵı berildi.

Ataqlı jazıwshınıń atın máńgilestiriw boyınsha bir qatar jumıslar ámelge asırıldı. Atap aytqanda, Nókis qalasındaǵı úlken kóshelerden biri Tólepbergen Qayıpbergenov atı menen ataldı. Qaraqalpaqstandaǵı joqarı oqıw orınlarınıń studentleri ushın T.Qayıpbergenov atındaǵı mámleketlik stipendiya engizildi. Tashkenttegi Jazıwshılar baǵında onıń sawlatlı esteligi ornatıldı.

2019-jılı «Ijod» jámiyetlik qorı tárepinen qaraqalpaq prozası kárwanbasshısınıń tańlamalı shıǵarmaları basıp shıǵarıldı. Sonday-aq, «Qaraqalpaq dástanı» trilogiyası hám povestler toplamı qaraqalpaq tilinde qayta jarıq kórdi.

Konferenciyada professor K.Allambergenovtıń «T.Qayıpbergenov prozasınıń janrlıq, formalıq, kórkemlik ózgeshelikleri», docent A.Pirniyazovanıń «T.Qayıpbergenovtıń frazeologizmlerdi qollanıw sheberligi», docent H.Allambergenovtıń «T.Qayıpbergenov hám ózbek ádebiyatı», docent T.Tórtkúlbaevanıń «T.Qayıpbergenovtıń «Qaraqalpaqnama» romanındaǵı ańızlardıń qazaq ańızları menen sabaqlaslıǵı» atamalarındaǵı bayanatları tıńlandı.

Sonday-aq, shıǵıp sóylewshiler tárepinen jazıwshınıń shıǵarmaların bunnan bılay da tereń úyreniw, ilimiy-izertlew jumısların alıp barıw, shıǵarmalarınıń kartotekasın jaratıw, ele jarıq kórmegen shıǵarmaların baspaǵa tayarlaw, atın máńgilestiriw maqsetinde ámelge asırılıwı kerek bolǵan jumıslar haqqında pikirler bildirildi.

Ilaj instituttıń «Tumaris» xalıq ansambli hám Túrkiy tiller fakultetiniń talantlı studentleriniń kórkem-ádebiy saxnalıq kórinisleri hám koncert baǵdarlaması menen dawam etti.

NMPI baspasóz xızmeti.