Bilimlendiriwdiń sapasın arttırıw – Jańa Ózbekstandı rawajlandırıwdıń áhmiyetli baǵdarı
Ózbekstan Respublikası Prezidenti Shavkat Mirziyoyevtiń usı jıldıń 20-dekabr kúni Oliy Majliske hám respublikamız xalqına Múrájatı haqıyqıy mánidegi Jańa Ózbekstannıń kelesi jıldaǵı rawajlanıw perspektivaların óz ishine qamtıǵan baǵdarlama boldı desem qátelespegen bolaman.
Ulıwma altı baǵdardan ibarat bolǵan Múrájatta sońǵı jıllarda mámleketimizde insan qádiri, onıń mápleri hámme nárseden joqarı turatuǵınlıǵı, xalqımızdıń abadan turmısın támiyinlew tiykarǵı wazıypalardan biri etip belgilengenligi jáne bir márte bekkemlep berildi.
Prezident Jańa Ózbekstandı «sociallıq mámleket» principi tiykarında qurıw baslı maqset etip qoyılǵanlıǵın, sonıń ishinde, insan potencialın júzege shıǵarıw ushın xalqımızǵa teńdey imkaniyatlar, múnásip turmıs sharayatların jaratıw, kámbaǵallıqtı qısqartıw maqsetinde birinshi gezektegi itibar bilimlendiriwdi qollap-quwatlawǵa qaratılatuǵınlıǵın atap ótti. Búgingi kúnde eń úlken investiciya sıpatında qaralıp atırǵan bilimlendiriwdiń sapasın arttırıw – Jańa Ózbekstandı rawajlandırıwdıń birden-bir durıs jolı bolatuǵınlıǵına ayrıqsha toqtalıp, kelesi 2023-jılǵa «Insanǵa itibar hám sapalı bilimlendiriw jılı» dep atama beriwdi usınıs etti.
Haqıyqatında da, házirgi waqıtta Ózbekstanda tálim-tárbiyaǵa, sonıń ishinde, mektepke shekemgi bilimlendiriw, ulıwma bilim beriw, joqarı hám orta arnawlı kásiplik bilimlendiriwdi bunnan bılay da rawajlandırıwǵa ayrıqsha dıqqat qaratılmaqta.
Óziniń 90 jılǵa shamalas tariyxına, joqarı bilim hám kónlikpelerge iye pedagoglar, sonday-aq, xalıq xojalıǵınıń túrli tarawları ushın maman kadrlar tayarlawda óz qádiriyatlarına, tek ǵana Qaraqalpaqstan yamasa Ózbekstanda emes, sonıń menen birge, pútkil Oraylıq Aziyada óz ornına iye bolǵan Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutında da sońǵı jıllarda jas áwladlarǵa tálim-tárbiya beriw, ilim sırların meńgeriwi ushın sharayatlar jaratıw baǵdarında úlken jumıslar ámelge asırılmaqta.
Ásirese, bilim beriwdiń sapasın arttırıw maqsetinde oqıtıwdıń jańa pedagogikalıq texnologiyaların engiziw, studentlerdiń bilimlerin bekkemlew ushın oqıw hám ámeliyat procesiniń birligin támiyinlew, jańa zamanagóy laboratoriyalıq úskenelerdi alıp keliw, professor-oqıtıwshılardıń tájiriybesin arttırıw, oqıw procesine abıroylı sırt el joqarı oqıw orınları, ilimiy oraylarınıń professorların shaqırıw sıyaqlı úlgili jumıslar alıp barılmaqta.
Institutta mektepke shekemgi bilimlendiriw hám baslawısh tálim baǵdarları boyınsha klasster usılında kadr tayarlawǵa ayrıqsha dıqqat awdarılıp, bul boyınsha ámeliy jumıslar baslap jiberildi.
Atap aytqanda, instituttıń Mektepke shekemgi tálim fakulteti janınan 90 orınǵa mólsherlengen balalar baqshasınıń qurılıs jumısları juwmaqlanıw aldında turıptı. Bul jerde mektepke shekemgi tálim baǵdarınıń studentleri, magistrant hám doktorantları hár qıylı metodikalardı qollanıw arqalı balalarda kreativ oylaw, jámiyetshilik penen qarım-qatnas sıyaqlı kónlikpelerdi payda etiwge tiykar jaratıladı. Sonıń menen birge, fakultette mektepke shekemgi bilimlendiriw tarawı boyınsha qánigeligin jetilistiriw orayınıń jumısı da jolǵa qoyılıwı belgilengen bolıp, bul arqalı respublikamızda jumıs islep atırǵan balalar baqshalarındaǵı tárbiyashı-pedagoglar jáne metodistlerdiń bilim hám tájiriybelerin arttırıw tiykarǵı maqset etip qoyılǵan.
Sonday-aq, kelesi jıllarda instituttıń Baslawısh tálim fakulteti janınan texnologiyalıq baǵdardaǵı mektep ashıwdı jobalastırıp otırmız. Bul mekteplerdiń baslawısh klassları ushın tayın kadr bolıp baratuǵın qánigelerimizge robototexnika, texnotronika sıyaqlı zamanagóy tarawlar boyınsha joqarı bilim hám kónliklerge iye bolıwına xızmet etedi.
Prezident Múrájatınıń eń áhmiyetli tárepleriniń biri sıpatında muǵallimlerdiń jámiyettegi statusın, abıroyın, qádir-qımbatın qorǵawdı Konstituciyada ayrıqsha belgilew zárúrligi haqqındaǵı usınıstı atap ótiw kerek. Óytkeni, bilimlendiriwdiń sapasın arttırıwdı aldımızǵa maqset etken ekenbiz, bul jumıslar birinshi gezekte ámelge asırılıwı zárúr bolǵan wazıypalardan biri bolıp esaplanadı.
Mámleketimiz basshısı elimizdegi barlıq mektep jámáátlerine múrájat etip, keleshegimiz bolǵan balalarımızdıń mekteplerden shet tillerin tereń ózlestirgen, kásip-óner hám informaciyalıq texnologiyalardı puqta meńgergen bolıp shıǵıwı ushın ayanbay xızmet etiwge shaqırıp, bul jámiyetimizdiń rawajlanıwına ayrıqsha úles qosatuǵınlıǵın atap ótti.
Bul baǵdarda institut hám mekteplerdiń óz ara birge islesiwi joqarı nátiyjelerge tiykar boladı dep oylayman. Prezidentimizdiń «Pedagogikalıq bilimlendiriwdiń sapasın arttırıw hám pedagog kadrlar tayarlaytuǵın joqarı bilimlendiriw mákemeleriniń jumısların bunnan bılay da rawajlandırıw ilajları» haqqındaǵı qararı tiykarında búgingi kúnde institutta Nókis qalasındaǵı barlıq mektepler menen tıǵız birge islesiw jolǵa qoyıldı.
Atap aytqanda, qararda belgilengen «4+2» sisteması tiykarında studentlerdiń oqıw hám ámeliyat jumıslarınıń birlestiriliwi biz joqarıda qayta-qayta tilge alıp atırǵan bilimlendiriwdiń sapasın arttırıwǵa xızmet etpekte.
Múrájatta joqarı bilimlendiriw tarawın reformalaw baǵdarında ámelge asırılatuǵın jumıslar haqqında da sóz bolıp, bul boyınsha aldaǵı wazıypalar belgilep berildi.
Ásirese, sońǵı jıllarda respublikamızda joqarı oqıw orınlarınıń sanı 2,5 esege kóbeyip, jaslardı joqarı bilimlendiriwge qamtıp alıw dárejesi aldınǵı 9 procentten 38 procentke kóterilgenligi tarawda ámelge asırılıp atırǵan reformalardıń nátiyjesi bolıp tabıladı. Joqarı bilimlendiriwde oqıtıwdıń sapasın arttırıw hár bir joqarı oqıw ornı jámáátiniń, professor-oqıtıwshılarınıń tiykarǵı maqseti bolıwı kerekligi atap ótildi.
Biz aldımızǵa joqarı sheklerdi belgilep alǵanbız. Solardıń biri sıpatında insan qádiri hám mápleri jámiyet, sonday-aq, mámleket máplerinen joqarı bolǵan Jańa Ózbekstandı qurıw, Úshinshi Renessanstıń tırnaǵın qalaytuǵın bilimli, ilimiy potencialı joqarı, analitikalıq hám kreativ pikirleytuǵın jaslardı tárbiyalawday maqsetlerimizge erisiw ushın Prezident Múrájatında belgilep berilgen wazıypalardı basqıshpa-basqısh ámelge asırıw biziń baslı wazıypamız bolıp esaplanadı.
Bayrambay Otemuratov,
Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutınıń rektorı.