Sońǵı jıllarda Aralboyı aymaǵında ekologiyalıq jaǵdaydı túp-tiykarınan jaqsılaw, aymaqtı social-ekonomikalıq jaqtan rawajlandırıwdı jedellestiriw hám xalıqtıń turmıs tárizin, dáramatların arttırıwǵa baǵdarlanǵan keń kólemli reformalar ámelge asırıldı.

Aral teńiziniń qurıp qalǵan bóliminde ekosistemanı jaqsılaw, izertlewler hám innovaciyalardıń aldınǵı tájiriybelerin engiziw maqsetinde Ózbekstan Respublikası Prezidenti janındaǵı Aralboyı xalıqaralıq innovaciyalıq orayı, sonday-aq, Birlesken Milletler Shólkeminiń Aralboyı aymaǵı ushın Insan qáwipsizligi boyınsha kóp tárepleme sheriklik trast fondı shólkemlestirildi jáne Aralboyı aymaǵın ekologiyalıq innovaciyalar hám texnologiyalar aymaǵı dep járiyalaw haqqında BMSh Bas Assambleyasınıń arnawlı rezolyuciyası qabıl etildi.

Elimizde ekologiyalıq jaǵdaydı jaqsılaw, Aral teńiziniń suwı qurıǵan ultanı hám Aralboyı aymaǵınan kóterilip atırǵan qum, duz hám shań bóleksheleriniń unamsız tásirlerin kemeytiw, bul aymaqlarda shól ósimliklerinen «jasıl qaplamalar» payda etiw jumısların izbe-iz dawam ettiriw maqsetinde bıyıl 100 mıń gektarlıq jerge seksewil, jıńǵıl, qandım hám qarabaraq sıyaqlı ósimliklerdi egiw jumısları alıp barılmaqta.

Usınday iygilikli baslamaǵa múnásip úles qosıw, sonıń menen birge, Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev basshılıǵında Moynaq rayonında ámelge asırılıp atırǵan social-ekonomikalıq tarawlardaǵı reformalardıń nátiyjeleri menen tanıstırıw maqsetinde Ájiniyaz atındaǵı Nókis mámleketlik pedagogikalıq institutı tárepinen bir qatar ilajlar shólkemlestirildi.

Sapardıń dáslepki kúni institut professor-oqıtıwshıları hám student-jasları jaqında 900 jıllıǵı belgilengen ullı danıshpan Hákim ata – Sulayman Baqırǵaniy maqbarasın ziyaratlap, bul jerde ámelge asırılǵan dóretiwshilik hám abadanlastırıw, sonday-aq, arxeologiyalıq qazıw jumısları menen tanıstı. Túrkiy xalıqlar arasında Xoja Ahmed Yassawiyden keyingi danıshpan sıpatında tán alınǵan Hákim atanıń ómiri, iygilikli jumısları, áwladlarǵa qaldırǵan miyrasları tuwralı bahalı maǵlıwmatlarǵa iye boldı. Sonday-aq, rayondaǵı Aral teńizi tariyxı muzeyi, Korabller qoyımshılıǵı estelik kompleksinde bolıp, bul jerdegi eksponatlar, teńizdiń suwǵa tolı waqtına gúwa bolǵan kemeler tariyxına baylanıslı materiallar menen tanıstı. Rayon orayındaǵı mádeniyat sarayında instituttıń talantlı studentleri menen rayonlıq mádeniyat bólimi xızmetkerleri atqarıwındaǵı koncert baǵdarlaması ilaj qatnasıwshıları menen aymaq turǵınlarına kóterińki keypiyat baǵıshladı.

Jaslar sapardıń ekinshi kúni erte tańnan Araldıń qurıǵan ultanındaǵı «nolinshi noqat» dep atalatuǵın orınǵa jolǵa atlandı. Jol boyı olar teńizdiń túbinde «jasıl qaplamalar» – qorǵanıw toǵaylıqların payda etiwdey tariyxıy jumıslardıń nátiyjelerine gúwa boldı. Gózlengen mánzilge jetip kelgen jaslar jaqsı niyetler menen seksewil, jıńǵıl nálleri hám tuqımların belgilengen orınlarǵa egip, iygilikli jumıslarǵa óz úleslerin qostı.

– Búgin elimizde ekologiyalıq turaqlılıqtı támiyinlew, Aral teńiziniń suwı tartılıwı aqıbetinde júzege kelip atırǵan ekologiyalıq daǵdarıstıń unamsız tásirlerin azaytıw maqsetinde ámelge asırılıp atırǵan jumıslarǵa bizler de azlı-kem úlesimizdi qosıp atırmız. Maqsetimiz – keleshek áwladlarǵa qum, duz hám shańlardı emes, jasıl baǵlardı qaldırıw, — deydi instituttıń studentler keńesi jetekshisi Saltanat Ospanova.

Oliy Majlis Senatınıń Aralboyı aymaǵın rawajlandırıw máseleleri komiteti baslıǵınıń orınbasarı, senator B.Matmuratov, Qaraqalpaqstan Respulikası Innovaciyalıq rawajlanıw aymaqlıq basqarmasınıń baslıǵı N.Kayupov, joqarı oqıw orınlarınıń rektorları B.Otemuratov hám A.Reymovlar jaslar tárepinen islenip atırǵan jumıslarǵa joqarı baha berip, olarǵa minnetdarshılıq bildirdi.

Óz gezeginde, institut studentleri elimiz jaslarınıń Aral ultanın jasıllandırıwǵa úleslerin qosıw jumısların turaqlı ótkeriw usınısların bildirdi.

Islam Matekov,
NMPI baspasóz xatkeri.